بازارهایی که در آن رقابت زیادی وجود دارد عموماً به عنوان بازارهای غیر جذاب تلقی میشوند. زیرا حضور در بازار رقابتی مستلزم نیاز به سرمایه گذاری زیادی در زمینه بازاریابی یا تحقیق و توسعه يا حتى كاهش قیمت ها است این امر به نوبه خود هزینه ها را افزایش داده و مقدار سود را کاهش دهد. همان طور که اشاره شد از آنجائی که محصولات جایگزین اندکی برای خدمات مالی وجود دارد بنابراین بیشترین رقابت در بازار خدمات مالی به رقابت بین عرضه کنندگان خدمات مالی مربوط می شود در بیشتر کشورهای توسعه یافته عرضه کنندگان خدمات مالی با هم ادغام شده اند اگرچه این ادغام تعداد رقبای موجود در بازار را تا حد قابل توجهی کاهش میدهد ولی در عین حال سازمانهایی که با هم ادغام شوند رقبای قوی تری را به وجود می آورند بررسی ها نشان داده است که رقابت در بین سازمانهایی که حاصل ادغام چند سازمان کوچکتر هستند در مقایسه با قبل از ادغام بیشتر شده است علاوه بر این در حال حاضر بازارهای مالی آزادانه تر فعالیت میکنند و موانع رقابتی نیز کاهش یافته که خود افزایش رقابت را اجتناب ناپذیر کرده است شرکتهای بیمه مجبورند علاوه بر رقابت با سایر شرکتهای بیمه با سازمانهای دیگر خدمات مالی مانند بانکها و موسسات مالی و سرمایه گذاری نیز به رقابت بپردازند توسعه موسساتی مانند بانک و  بیمه که در کنار ارائه خدمات بانکی انواع خدمات بیمه را نیز به مشتریان ارائه میکنند همچنین صنعت بانکداری نیز شاهد حضور رقبای جدید است برای مثال برخی از شرکتهای بیمه خدماتی مانند حساب جاری را به مشتریان خود عرضه میکنند در مالزی شرکت بیمه ای آی ای در کنار انواع خدمات بیمهای خود در رقابت با عرضه کنندگان سنتی خدماتی مانند وام مسکن را به مشتریان خود پیشنهاد می.کند پنج نیروی رقابتی فوق الذکر با تاثیر بر هزینه ها و قیمتها نقش مهمی در تعیین میزان جذابیت هرحیط درونی محیط درونی شامل محدوده ای است که سازمان بیشترین کنترل را بر آن دارد درک محیط درونی نیازمند تحلیل و بررسی قابلیت ها و منابع سازمان است تا از طریق آن به توانایی های سازمان در ارائه خدمات مالی رقابتی در بازار هدف پی برد

منابع

اصطلاح منابع شامل کلیه نهادههایی است که یک سازمان به منظور تولید کالا یا عرضه خدمات مورد استفاده قرار میدهد منابع به طور کلی به دو بخش منابع ملموس و ناملموس تقسیم میشوند منابع ملموس موارد زیر را شامل میشوند منابع انسانی که خود در برگیرنده موضوعاتی مانند تعداد و نوع کارکنان میزان مهارت تعهد مسئولیت پذیری و انعطاف پذیری آنها در یک سازمان خدماتی است. از دیدگاه بسیاری از سازمانهای توسعه یافته کارکنان مشتری محور متخصص و ماهر به عنوان مهمترین منابع سازمانی به شمارمیروندمنابع مالی که مشتمل بر موارد متعددی نظیر سرمایه نقدی ،سازمان میزان دیون دسترسی به منابع مالی برای سرمایه گذاریهای آتی و نوع روابط با ذینفعان عمده سازمان سهامداران است. بانک های پیشرو در سطح بین الملل مانند HSBC تا حد زیادی متکی به قدرت منابع مالی خودهستند منابع عملیاتی که شامل تجهیزات سیستمهای درونی سازمان مانند سیستم فن آوری اطلاعات و فرایندهای اجرایی است موسسه کارت اعتباری کاپیتال ،وان تا حد زیادی موفقیت خود را مدیون طراحی سیستمهای درون سازمانی است که امکان ارائه خدمات مالی بسیار سریع به مشتریان این موسسه را فراهم آورده است. مدیران این موسسه از سیستمهای مذکور به عنوان منابع کلیدی خود یاد کنند شعبه های قدیمی یک بانک محلی میتوانند به عنوان یک منبع استراتژیک تلقی شوند، به ویژه هنگامی که بانکهای جدید خارجی وارد آن بازار محلی میشوندمنابع ناملموس نوعا دارای شکل فیزیکی نیستند و حتی در برخی مواقع امکان دارد که دارای ارزش پولی نیز نباشند اما در بسیاری از سازمانهای خدمات مالی منابع عامل مهمی در ایجاد مزیتهای رقابتی محسوب میشوند

ارزیابی محیط بازاریابی

ارزیابی هایی که در قسمتهای قبلی پیشنهاد شد اطلاعات ارزشمندی را در اختیار سازمانها و موسسات خدمات مالی قرار میدهد قبل از اینکه یک سازمان خدمات مالی در جهت تبیین فعالیتهای بازاریابی خود تلاش کند باید جایگاه فعلی خود را در بازار مشخص سازد مکانیسم مورد استفاده جهت سنجش شرایط درونی و بیرونی سازمان و پاسخ به این سئوال که ما اکنون در کجا هستیم ارزیابی محیط درونی و بیرونی سازمان نامیده میشود ارزیابی محیط درونی و بیرونی سازمان به ویژه از نظر بازاریابی یک ابزار مدیریتی اساسی است که علاوه بر برنامه ریزی استراتژیک در سیاستگذاری و حل و فصل مشکلات بازاریابی نیز از آن استفاده میشود با این کار جهت گیریهای آینده نیز مشخص میشود الویتها تعیین میگردد تصمیم گیریهای اساسی بازاریابی با توجه به تمامی سطوح و کنشها انجام میگیرد عملکرد واحدهای بازاریابی بهبود می یابد و با محیط به شدت متغیر بازاریابی به شیوه موثر برخورد میشود. تحلیل استراتژیک محیط درونی و بیرونی که اصطلاحا SWOT نقاط قوت، نقاط ضعف فرصت تهدید نامیده میشود نوعی مقیاس واقع بینانه و قابل اتکا برای ارزیابی سازمان فراهم می آورد زیرا شامل شناسایی نقاط قوت ضعف زمینههای قابل بهبود فرصت و تهدید می شود اطلاعات جمع آوری شده در طول فرایند ارزیابی اغلب منجر به شناسایی مسائل استراتژیک می.گردد هدف اصلی تحلیل استراتژیک محیط درونی و بیرونی محیط بازاریابی پیشرفت و حرکت رو به جلو بر اساس قوتها به حداقل رساندن ضعفها و فراهم کردن زمینه های قابل بهبود غنیمت شمردن فرصتها و خنثی کردن تهدیدها میباشد تجزیه و تحلیل محیط بازاریابی سازمان را قادر میسازد تا به دقت و به صورت عینی شایستگیهای ویژه و نقاط ضعف رقابتی خود را شناسایی نماید برخی از صاحب نظران بازاریابی بین منابع درونی که متعلق به سازمان است و منابع بیرونی که در بیرون از سازمان قرار دارد و سازمان بر آنها کنترل دارد تمایز قائل میشوند. شبکه های رسمی و غیر رسمی بیرونی سازمان از مهمترین منابع بیرونی سازمان تلقی میشوند که در ایجاد رابطه با مشتریان حایز اهمیت .هستند توجه به این شبکهها متضمن ایجاد روابط بلند مدت با مشتریان سازمان است

شایستگی و قابلیت

اگرچه این دو اصطلاح دارای تفاوتهایی از لحاظ معنی ،هستند ولی عموماً به جای هم مورد استفاده قرار میگیرند در این بخش ما این دو اصطلاح را به طور مجزا در نظر می گیریم آنها به مهارتها و تخصصهایی اشاره دارند که به منظور فعالیت در یک صنعت یا بازار ویژه ضروری .هستند قابلیت و شایستگی در بسیاری از شرکتهایی که در زمینه ارائه خدمات مالی رقابت دارند وجود دارد فعالیت در صنعت بانکداری مستلزم وجود قابلیت در ارتباط با ارائه خدمات حساب سپرده وام مدیریت امور مالی خزانه داری و غیره است در زمینه بیمه نیز شرکتهایی که در عرصه خدمات بیمه ای فعالیت دارند باید دارای قابلیتهایی مانند جمع آوری سیستماتیک حق بیمه مدیریت امور بیمه ای تقبل خسارات و رسیدگی به مطالبات بیمه شدگان هستند شایستگی یک سازمان به خصوصیاتی اشاره دارد که آن سازمان را در رقابت با سایر رقبا موفق میسازد

منبع

برگرفته از کتاب اصول بازیابی خدمات مالی

نوشته نیجل ویت / مترجم  غلامعباس افشار